Laat ik naar goede gewoonte een tekstje voorlezen dat mij en hopelijk straks ook u na aan het hart ligt.

 

We zijn altijd halverwege. […..] Halverwege zijn is niet ontmoedigend, maar bevrijdend. Het is de rustplaats van de constante alertheid. En de zekerheid dat er altijd proberen is, altijd doorgaan, zonder te weten. Steeds anders. Steeds opnieuw. Halverwege is de broedplaats voor dankbaarheid en verbondenheid.

 

Deze woorden komen uit De tocht van het hart van de Nederlandse essayist Verstegen. 1

We zijn altijd halverwege, vandaag en alle dagen van ons verdere leven. Iedere minuut beginnen we aan het tweede deel van ons leven. Moedig, bevrijd van alle geschreven en ongeschreven wetten en verplichtingen van gisteren. Bevrijd van alle schuldgevoel over mogelijk falen. Zo kan er iets nieuws beginnen.

 

Halverwege betekent ook keerpunt, iedere dag be-keren we ons als we vastgelopen zijn. We verwerpen we onze zekerheden, halen onze oude fundamenten onderuit, gooien alles over boord. Tot nu toe slechts eventjes, want heimwee naar onze rotsvaste vooroordelen blijft ons parten spelen. Maar er is in ieder geval hoopvol weten dat het anders kan, en moet.

 

Alerter, altijd waakzaam, nimmer onoplettend, nimmer achteloos, zoals de zen het ons leert. Blijven proberen, altijd opnieuw en opnieuw en opnieuw, ook al krijgen we vroeg of laat gegarandeerd het gevoel dat er geen enkel houvast in ons leven is, dat de grond van ons bestaan onder ons wordt weggeslagen. De boodschap luidt: Toch voortdoen, standvastig zonder houvast. Zonder te weten. Quel bonheur de ne pas comprendre. 2 Want wie beweert het allemaal te weten en begrepen te hebben, heeft niet goed opgelet.

 

Nu wil ik het over het laatste zinnetje hebben: Halverwege is de broedplaats voor dankbaarheid en verbondenheid. Er staat: Een broedplaats, geen kille opslagruimte van ons verleden, geen kleffe dankbaarheid, geen nostalgisch, romantisch opgefokt gevoel van verbondenheid. Wel een plek waar die verder kunnen blijven kiemen en groeien en uitgebroed worden, tot in lengte van dagen.

Ik ben dankbaar dat ik dit iedere week met jullie mag doen: samen in de meditatie zitten en dan een woordje uitleg proberen te geven. Samen in het duister tasten. Tenslotte gaat het in de kern om de stilte en de leegte die gedeeld worden. Ieder beleeft dat op zijn eigen, unieke manier. Alleen. Maar, samen alleen. Noem dat verbondenheid.

 

Wordt zo dan, in de lege ruimte van de zendo, het onzichtbare zichtbaar gemaakt, om met Peter Brook te spreken? Misschien klinkt dat te hoog gegrepen. Misschien blijft ook dat een illusie, een droom. Maar dan wel een droom als medicijn, zoals de Nederlandse dichteres Ellen Warmond het noemt. Ik geef haar het laatste woord. Laten we dat woord in ons hart sluiten en er de stilte mee ingaan.

 

… en verder met een droom als medicijn

tegen het naamloze gemis

waarvan we doortrokken zijn

sinds mensenheugenis.

____________

1 Verstegen D. (2011) De tocht van het hart. Rotterdam. Asoka. (p. 296)

2 De uitdrukking is van Lacan: Gardez-vous de comprendre.